Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2008

Άτιμα τσιμπουράκια!

Επίσκεψη σήμερα στα μελισσάκια για να τσεκάρουμε τι γίνεται μετά τον τρύγο και να τα προετοιμάσουμε ώστε να αρχίσει η θεραπεία για το βαρρόα μιας και οι προβλέψεις για τον καιρό από την επόμενη εβδομάδα φαίνεται να είναι ευνοϊκές.
Αφαιρώντας τα κενά πλαίσια και αναδιατάσσοντας τα υπόλοιπα, κάπου στο πλάι στην Νο 2 εμφανίστηκε αυτό:


Ένα τεράστιο έντομο (αχερόντειο, νομίζω) το οποίο πέθανε μέσα στην κυψέλη και σε πολλά σημεία του οι μέλισσες το είχαν προπολίσει.


Αφού αφαιρέθηκαν τα κενά πλαίσια, τα άχτιστα, και σε κάποιες περιπτώσεις αυτά που δεν μπορούσαν να καλυφθούν από τον πληθυσμό έστω κι αν είχαν και ελάχιστο μέλι, οι κυψέλες έμειναν με, κατά μέσο όρο, επτά πλαίσια μέσα αλλά «σφιχτά». Η αναλογία πλαισίων γόνων-μελιού περίπου 50-50.
Εκτός από το Νο4, όπου η βασίλισσα συνεχίζει να έχει αραιές γέννες παρότι της είχες δοθεί ένα πλαίσιο με γόνο πριν 15 μέρες. Ο πληθυσμός ήταν και πάλι περιορισμένος. Ένα ακόμη πλαίσιο με γόνο μεταφέρθηκε στο Νο4 μέχρις ότου δούμε τι θα απογίνει με την παραφυάδα.
Επίσης, στο Νο5 εμφανίστηκε σε ένα από τα ακριανά πλαίσια, αρκετός κηφινογόνος. Η αλήθεια είναι ότι μου φάνηκε λίγο περίεργο αυτό. Τα υπόλοιπα πλαίσια του γόνου είναι φουλ «γαζωμένα» και μάλιστα η βασίλισσα έψαχνε κελί για να γεννήσει. (Λέτε να άκουσαν την πλαϊνή παραφυάδα να φτιάχνει βασίλισσα και να κατάλαβαν την ανάγκη για κηφήνες???)


Έτσι, τα μελισσάκια έμειναν έτοιμα για την έναρξη της θεραπείας από την επόμενη εβδομάδα.


Ανάμεσα στα πλαίσια που αφαιρέθηκαν, ήταν και αυτά που είχα τοποθετήσει λίγο πριν τις διακοπές και τα οποία είχαν σκοπό να κάνω μια πρώτη προσέγγιση για τον βιοτεχνικό έλεγχο του βαρρόα.


Σε αρκετά είχαν ξεκινήσει το χτίσιμο της κηρήθρας στο κάτω μέρος του πλαισίου. Και σε μερικά από αυτά είχαν ήδη τοποθετήσει και λίγο μέλι. Όμως σε ένα από αυτά είχαν κλείσει 2 κηφηνοκελιά.
Ευκαιρία για επεξεργασία και παρατήρηση!
Πήρα το πλαίσιο και άνοιξα με το βελονάκι πρώτα το ένα και μετά το άλλο κελί.


Οι νύμφες περίπου στη μέση αυτής της φάσης της ανάπτυξής τους.
Το πρώτο τσιμπουράκι έκανε την εμφάνισή του.
Αρκετά δραστήριο, άρχισε να τρέχει δεξιά κι αριστερά ψάχνοντας (λογικά) ένα νέο κελί γόνου για να χωθεί.


Αφού αφαίρεσα και τις 2 νύμφες, αποκαλύφθηκαν 4 βαρρόα από κάθε νύμφη (μάνα, υιός και 2 κόρες ???).


Σημασία έχει ότι αυτό το πλαίσιο έπρεπε να αφαιρεθεί άμεσα, οπωσδήποτε πριν βγουν οι κηφήνες, αφού αποτελούσε εστία μολύνσεως για την κυψέλη. Η τακτική αφαίρεση του κηφηνογόνου είναι η αυστηρότερη οδηγία για την επιτυχία της μεθόδου αφού η παράβλεψή της δεν την καθιστά απλώς αναποτελεσματική αλλά έχει και τα εκ διαμέτρου αντίθετα αποτελέσματα.
Κατά τη διάρκεια αυτής της παρατήρησης, προσπάθησα να την τραβήξω σε βίντεο. Με τη φωτογραφική μηχανή σαν βιντεοκάμερα (!) προσπάθησαν να καταγράψω, όσο αυτό ήταν δυνατόν, τα βαρρόα και τις κινήσεις τους. Το σχετικό βίντεο είναι αυτό:

Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου 2008

Ποιοτικός έλεγχος

Μετά και την απαραίτητη περίοδο ηρεμίας του μελιού, ήρθε η ώρα για τη συσκευασία του.
Θεωρώ πως, σε αυτό το σημείο, καλό είναι να ξέρει κανείς τι πρόκειται να συσκευαστεί στα βάζα. Με βρίσκει σύμφωνα μια πρόσφατη ανάρτηση του Ανέστη, σχετικά με την ανάλυση του μελιού. Ίσως και ποιο εκτεταμένη θα έλεγα, ώστε να συμπεριλάβει και άλλους σημαντικούς δείκτες (πχ. HMF). Ομολογώ ότι η συγκεκριμένη διαδικασία μου είναι ολίγων τι άγνωστη αλλά θα προσπαθήσω να ενημερωθώ σχετικά (εργαστήρια, διαδικασία, είδη ανάλυσης, τιμές, κα) και βέβαια θα αναρτήσω τα σχετικά ευρήματά μου.
Προς το παρόν, ο ποιοτικός έλεγχος περιορίστηκε στην μέτρηση της υγρασίας του μελιού.
Σε κάποια παλαιότερη ανάρτηση του ο Θεοδόσης είχε αναφερθεί στο διαθλασίμετρο. Έψαξα για το μοντέλο αυτό, αλλά βρήκα τελικά ένα πολύ κοντινό (RHB-90ATC)* (βελτιωμένη έκδοση???)
Σήμερα λοιπόν έφθασε στα χέρια μου…


…και πιάσαμε δουλειά! Το καλοκαίρι ο Μάρκος μου είχε δείξει πως το χρησιμοποιούν. Όντας απλό στη χρήση του, μετά την τοποθέτηση λίγου μελιού πάνω στην επιφάνεια του πρίσματος, στην οθόνη του διαθλασίμετρου εμφανίζεται μια οθόνη σαν κι αυτή:


Δε μένει παρά η ανάγνωση των ενδείξεων στο σημείο που εμφανίζεται αυτή η γραμμή. Χωρίς καθυστέρηση, έβαλα λίγο από το μέλι μου πάνω στο πρίσμα. Τα αποτελέσματα:

Υγρασία (%) : 15,4
Brix : 83,0
Δείκτης διάθλασης : 1,4982
Ειδικό βάρος : 1,4349

Πάρα πολύ καλά. Περίμενα ότι θα είχε ένα καλό ποσοστό υγρασίας από το γεγονός ότι είναι πάρα πολύ πηχτό! Το παιχνίδι συνεχίστηκε με 3-4 μέλια ακόμη που έχω στο σπίτι και οι τιμές που πήρα ήταν από 16,4% έως και 18,5%(!!!).
Έτσι, προχώρησα και στη συσκευασία και τώρα είναι έτοιμο για… διανομή!
:-))


Σημ.: Καιρός να γλυκάνουμε μερικά στοματάκια που μας είχαν στην καζούρα για κανα χρόνο τώρα!


*ATC = Built-in Automatic Temperature Compensation system

Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2008

Φθινοπωρινή παραφυάδα

Με έτρωγε η περιέργεια! Αυτή είναι η αλήθεια. Και ήθελα να δοκιμάσω. Και η ευκαιρία ήταν τώρα. Ή τώρα λοιπόν ή από την άνοιξη με το καλό. (Καλύτερα τώρα, για να μαζεύουμε και εμπειρίες!!!)

Αμέσως μετά τον τρύγο, το προηγούμενο Σ/Κ, η επιχείρηση ξεκίνησε. Η επιχείρηση «Φθινοπωρινή παραφυάδα»! Επιλέχθηκε η Νο1 ως η καταλληλότερη γι’ αυτή τη δουλειά. Αρκετός πληθυσμός, πολύς γόνος, καλή βασίλισσα.

Σε ένα 5άκι λοιπόν, πήρα 4 πλαίσια από την Νο1: Ένα με γόνο ημέρας, ένα με κλειστό γόνο, ένα με γύρες & μέλια και ένα με μέλια. Ξέροντας ότι κάποιες από τις μέλισσες θα γυρίσουν στην παλιά τους κυψέλη, τίναξα και ένα ακόμη πλαίσιο μέσα στο 5άκι. (Το μέσα βέβαια είναι σχετικό αφού σκόρπισα και αρκετές τριγύρω. Μάλιστα, μια απ’ αυτές πέρασε κάτω από τη φόρμα και πήρε εκδίκηση για το τίναγμα, δίπλα από το δεξί μου αστράγαλο!)
Ημερομηνία χωρισμού: 14 Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με το ημερολόγιο, σε μια βδομάδα θα πρέπει να υπάρχουν κλειστά βασιλοκελιά, στο τέλος Σεπτέμβρη θα πρέπει να έχει βρει τη βασίλισσά του τ’ ορφανό, και περίπου στα μέσα Οκτώβρη θα πρέπει να δούμε το γόνο της νέας βασίλισσας (αν όλα έχουν εξελιχθεί ομαλά με τη γονιμοποίησή της).
Ξεκινώντας με τη σειρά, χθες θα έπρεπε να δούμε τα βασιλοκέλια.
Πράγματι στην επιθεώρηση φάνηκαν 11 βασιλοκελιά, άλλα σφραγισμένα και άλλα ανοικτά, πράγμα που σημαίνει ότι έγινε επιλογή ανάμεσα σε διαφορετικές ηλικίες. Έτσι, προχωράμε καλά μέχρι τώρα. Το επόμενο Σ/Κ δεν θα ανοίξουμε την κυψέλη αφού η γέννηση της βασίλισσας θα συμβεί περίπου τότε και δεν θα πρέπει να υπάρξει πιθανή ενόχλησή της. Το ίδιο θα γίνει και τα επόμενα 2 (ή 3) Σ/Κ ώστε να της δοθεί ο απαραίτητος χρόνος να πραγματοποιήσει ανενόχλητη τη γαμήλια πτήση της. Άρα, νεότερα από την εξέλιξη της παραπάνω θα υπάρξουν είτε το ΣΚ (11-12 Οκτ.) είτε το επόμενο του (18-19 Οκτ.).

Δυστυχώς δεν υπάρχουν φωτογραφίες από τα παραπάνω, κυρίως τα βασιλοκελιά. Κι αυτό γιατί δεν ήμουν παρόν στην επιθεώρηση και την έκανε μόνος του ο πατέρας μου.
Ο λόγος?
Η εκδικήτρια-μέλισσα, η οποία ενώ στην αρχή φάνηκε ότι δεν έκανε κάτι σπουδαίο, τις επόμενες ημέρες υποτροπίασε άσχημα. Κάτι η δική μου αμέλεια, κάτι το περίεργο σημείο κεντρίσματος, έβαλε μέσα τις επόμενες ημέρες και τον παράγοντα μόλυνση και ήρθε κι έδεσε. Αποτέλεσμα η αναστολή της ικανότητας οδήγησης.
Ευτυχώς όλα έχουν γυρίσει πλέον στο φυσιολογικό τους ρυθμό.

Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου 2008

Πρακτικό εργαλείο καθαρισμού

Πριν από 3 μήνες περίπου, ο φίλος Γιώργος έδωσε σε μια του ανάρτηση μια πολύ ωραία ιδέα.
Τη χρήση υδροπλυστικού υψηλής πίεσης για τον καθαρισμό του εξοπλισμού από τα κεριά.
Μου άρεσε η ιδέα αν και δεν ήξερα κατά πόσο ήταν πρακτική και αποτελεσματική για την συγκεκριμένη δουλειά. Ως μη αμιγώς μελισσοκομικό εργαλείο, σε πιθανή αποτυχία του θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί σε πληθώρα άλλων εργασιών (π.χ. πλύσιμο αυτοκινήτου, καθάρισμα πλακών, κα.). Και αποφάσισα να δοκιμάσω.
Έτσι, αγόρασα τελικά την παρακάτω πλυστική συσκευή:


Οι εντυπώσεις μου από τη χρήση της συσκευής για τον καθαρισμό του εξοπλισμού μετά τον τρύγο, ήταν εξαιρετικές. Με ένα απλό πέρασμα της δέσμης του νερού έδιωχνε αμέσως τα υπολείμματα κεριού & μελιού. Και δεν ήταν μόνο η ευκολία. Η οικονομία νερού ήταν και αυτή πολύ σημαντική. Δεν μπορώ να φανταστώ πόσο νερό (και κόπο) θα χρειαζόταν για όλα αυτά με σαπουνάδες, τριψίματα, ξεπλύματα κοκ.
Είχα εντυπωσιαστεί τόσο από την αποτελεσματικότητα που αποφάσισα να δοκιμάσω και στην πρόπολη. Πήρα τους τροφοδότες οροφής όπου είχαν προπολίσει οι μέλισσες την άνοιξη ολόκληρη σχεδόν την επιφάνεια της σήτας. Σε προηγούμενες απόπειρες, ήταν αδύνατον να καθαριστούν αυτές οι σήτες. Με το πιεστικό όμως, μέσα σε ένα λεπτό, η σήτα είχε καθαριστεί.

Απίστευτα πρακτικό και πολύ αποτελεσματικό!

Μετά από αυτή λοιπόν την προσωπική δοκιμή & εμπειρία, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Γιώργο για την διάθεσή του να μοιραστεί μαζί μας αυτή την πολύ ωραία ιδέα!!!

Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2008

Πρώτος τρύγος!!!

Ξεκινώντας τη μελισσοκομική μου δραστηριότητα στα τέλη Μαΐου δεν είχα καν φανταστεί ότι θα μου δινόταν η δυνατότητα για τρύγο φέτος. Να όμως που με την ποικιλία των ανθοφοριών που παρουσιάστηκαν, τα μελισσάκια μπόρεσαν να συλλέξουν αρκετό μέλι. Μάλιστα το ένα από αυτά (Νο 4) έφθασε σε σημείο να μπλοκάρει το γόνο του από την (υπερ-)αποθήκευση μελιού. Έτσι, μετά και τις παραινέσεις του φίλου Γιάννη, αποφασίστηκε να προχωρήσουμε σε τρύγο. Ο απαραίτητος εξοπλισμός ήταν σε αναμονή.
Αρχίσαμε με την συλλογή των πλαισίων. Μια διαδικασία που κράτησε αρκετό χρόνο κυρίως γιατί έπρεπε σε κάθε κυψέλη να εντοπιστεί πρώτα η βασίλισσα ώστε να αποφευχθεί τυχόν τίναγμά της (και πιθανή εξόντωσή της). Σε κάθε αντίστοιχη ενέργεια που χρειάζεται ο άμεσος εντοπισμός της βασίλισσας, αντιλαμβάνομαι πόσο σημαντικό πράμα είναι το μαρκάρισμά της. Μια διαδικασία που θα πρέπει να την εντάξω από την νέα σεζόν στο πρόγραμμα!
Μετά τη συλλογή των πλαισίων, περάσαμε στο εργαστήρι για την απολέπισή τους και την εξαγωγή του μελιού. Το ηλεκτρικό μαχαίρι ανέλαβε δράση.


Στις πιο παλιές κηρήθρες που προεξείχαν του πλαισίου έκανε καλή δουλειά. Στις νέες που δεν είχαν προλάβει ακόμη να «φουσκώσουν» αρκετά, δεν ήταν τόσο αποτελεσματικό.


Θέλοντας να διατηρήσουμε όσο το δυνατόν το πάχος της κηρήθρας στο μέγιστο, η πιρούνα έπαιρνε τη σκυτάλη.


Μια παρατήρηση κατά τη διάρκεια της απολέπισης ήταν ότι η θερμοκρασία του μαχαιριού θα πρέπει να ρυθμίζεται ανάλογα με την «ηλικία» της κηρήθρας. Έτσι, ενώ οι πιο παλιές και μαύρες κηρήθρες χρειάζονται μεγαλύτερη θερμοκρασία, αντίθετα οι πιο νέες δουλεύονται καλύτερα με μικρότερη θερμοκρασία.
Σε κάθε τετράδα πλαισίων που απολεπίζονταν, ο μελιτοεξαγωγέας αναλάμβανε την εξαγωγή του μελιού. Αργές στροφές στην αρχή, αλλαγή πλευράς στα πλαίσια μετά από λίγο και προοδευτικά αυξανόμενες στροφές και τέλος επαναφορά της αρχικής πλευράς στα πλαίσια ώστε το μέλι να βγει και από τις δυο πλευρές του πλαισίου. Οι παρατηρήσεις μου πάνω στη διαδικασία αυτή είναι ότι, πρώτον, ο μελιτοεξαγωγέας θα πρέπει να στηριχθεί είτε στο δάπεδο είτε σε ένα κομμάτι ξύλο. Δεύτερον, η φόρτωση των πλαισίων πρέπει να γίνεται με ομοιόμορφο τρόπο όσο αφορά το βάρος των πλαισίων. Αν δεν είναι δυνατόν όλα τα πλαίσια να έχουν σχεδόν το ίδιο βάρος, τα ισόβαρα να μπαίνουν σε αντίθετες θέσεις. Και τρίτον, τα πλαίσια με νέες κηρήθρες χρειάζονται πιο «ευγενικούς» χειρισμούς απ’ ότι τα πλαίσια με παλιές κηρήθρες. Έτσι μετά το βάρος του πλαισίου, και η ηλικία της κηρήθρας θα πρέπει να παίζει ρόλο στην ομαδοποίηση κατά την μελιτοεξαγωγή.
Μετά τα πρώτα πλαίσια στη μελιτοεξαγωγή, άρχισε η … μελιτοροή!!!


Απίστευτα συναισθήματα χαράς καθώς έρεε το μελάκι. Πραγματικά απίστευτο! Το πρώτο μας μέλι!
Η ποσότητα δεν ήταν τόση ώστε να εγκαινιάσουμε και το δοχείο ηρεμίας και έτσι το μέλι έμεινε σε 2 μικρά δοχεία για τη διαύγαση του.
Και αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εξαγωγής & αποθήκευσης του μελιού, τα πιρούνια πήραν φωτιά για την απίθανη λιχουδιά που έμεινε.


Τα απολεπίσματα, την ώρα που στράγγιζαν για να δώσουν το μέλι τους, δέχθηκαν επίθεση από μικρούς & μεγάλους.

Άντε και του χρόνου με υγεία!!!

Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2008

Σοβαρεύουν τα πράγματα!

Τις τελευταίες 15 μέρες είχα μπει σε μια έρευνα αγοράς για να επεκτείνω τον εξοπλισμό με εργαλεία σχετικά με τον τρύγο. Ανάμεσα σε γνώμες, προτάσεις, τιμές και με ανάλυση για κάθε υπέρ και κατά, τελικά αγόρασα έναν (αρχικά) βασικό εξοπλισμό για τον τρύγο.
Πρώτα όμως θα έπρεπε να διαμορφωθεί ένας χώρος ώστε να στεγάσει αυτόν το εξοπλισμό και γενικότερα τα αντικείμενα της μελισσοκομικής δραστηριότητας. Έτσι, σ’ ένα παλιό δωματιάκι της αποθήκης έγιναν κάποιες βελτιώσεις και ετοιμάστηκε για το νέο του ρόλο.


Ξεκινήσαμε με την συναρμολόγηση του μελιτοεξαγωγέα (χειροκίνητος, 4 πλαισίων, ανοξείδωτος).


Σε λίγα λεπτά ήταν στημένος και έτοιμος προς χρήση, συνοδεία με τον απαραίτητο κουβά και το διπλό φίλτρο μελιού.


Επίσης το δοχείο ηρεμίας μελιού (ανοξείδωτο, 50lt), τοποθετήθηκε και αυτό στη θέση του.


Ένα ηλεκτρικό μαχαίρι απολέπισης με ρυθμιζόμενο θερμοστάτη απλώθηκε στο τραπέζι.


Επίσης ένα απλό μαχαίρι απολέπισης καθώς και μια πιρούνα απολέπισης συμπλήρωσαν τον εξοπλισμό.


Πάγκο απολέπισης δεν προέβλεπε το πλάνο. Αντ’ αυτού «επιστρατεύτηκε» από την κουζίνα ένα τετράγωνο ταψί (λαμαρίνα για το παστίτσιο ή κάτι τέτοιο ήταν!!! :-) ).

Όλα έτοιμα, εν αναμονή του τρύγου, λοιπόν!!!